سرطان چگونه زندگی خانوادگی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؟
ممکنه تشخیص سرطان و تأثیرش روی خانواده و دوستانتان شما رو نگران کنه. تشخیص سرطان باعث ایجاد احساسات پیچیده و تغییرات سبک زندگی میشه و این قضیه رو برای شما و افرادی که باهاشون نزدیک هستین سخت و طاقت‌فرسا میکنه.
درک بهتر این تغییرات در نحوۀ ارتباط شما با اعضای خانواده و دوستان ممکنه بهتون کمک کنه در این دوران چالش‌برانگیز، اقداماتی برای رشد و حفظ روابط سالم و حمایت متقابل انجام بدین.
سرطان چگونه بر همسر و شریک زندگیتان تأثیر می‌گذارد؟
تأثیرات سرطان از زوجی به زوج دیگه متفاوته. برای بعضی از زوج‌ها، رویارویی با چالش‌های سرطان، رابطه‌شان رو محکم‌تر میکنه. برای بعضی‌ها ممکنه، استرس ناشی از سرطان مشکلات جدیدی براشون به وجود بیاره و حتی مشکلات موجود رو هم بدتر کنه.
ممکنه روابط خانوادگی یا زناشویی، تحت‌تأثیر تغییراتی در جایگاه فرد، مسئولیت‌ها، نیازهای جسمی و عاطفی و صمیمیت و رابطۀ جنسی قرار بگیره. ارتباط شفاف و دو‌طرفه به هر دو نفر کمک میکنه تا هنگام بروز تغییرات، سازگاری بیشتری از خودشون نشون بدن. حضور مشاور هم در حمایت از هر دوطرف بی‌فایده نیست.
تغییر جایگاه در رابطه
سرطان اغلب موجب تغییراتی در جایگاه زن یا مرد در رابطه میشه. مثلاً، کسی که همیشه مسئول بوده و از همسر و خانواده مراقبت می‌کرده، ممکنه حالا در این جایگاه و انجام این نقش مشکل داشته باشه. یا کسی که قبلاً هیچ مسئولیتی در انجام دادن یه‌سری کارها نداشته، حالا مجبوره اون وظایف رو به عهده بگیره و با این موضوع مشکل داشته باشه. ممکنه یه نفر سعی کنه به یه آدم خبره تبدیل بشه و توی بعضی از زمینه‌های بیماری، کنترل رو به‌دست بگیره، حتی شاید زیادازحد محتاط بشه.
ممکنه با بعضی از تغییرات توی رابطه‌تان مشکلی نداشته باشین ولی با بعضی‌هاش هم ممکنه نتونین کنار بیایین. صحبت کردن با شریک زندگیتون دربارۀ احساسات و تصمیم در نوع درمان اهمیت زیادی داره. شما باید دربارۀ چگونگی مراقبت او از شما و سایر مسائل با هم حرف بزنین و همکاری کنین. این خیلی مهمه که هم نیازها و خواسته‌های خودتون رو با همسرتون به اشتراک بذارین و هم انعطاف‌پذیر و صبور باشین.
تغییر مسئولیت‌ها
در بیشتر روابط، هرکدام از طرفین طی روز کارهای خاصی رو انجام میدن. ممکنه یکی از اون‌ها به کارهای حیاط برسه و آشپزی کنه، اما اون دیگری کارهای نظافت منزل رو انجام بده و صورت‌حساب‌ها رو پرداخت کنه.
اگه سرطان و درمانش باعث خستگی شما میشه و نمی‌تونین کارهای معمول‌تان را به‌تنهایی انجام بدین، شاید همسرتان مجبور بشه این وظایف رو به عهده بگیره. اگه مجبورین مرخصی بگیرین و سرِ کار نرین، پس شاید لازم باشه همسرتون به سر کارش برگرده یا ساعات بیشتری کار کنه و در عین حال مراقب شما هم باشه و به کارهای خونه هم برسه.
انجام مسئولیت‌های اضافه‌شده ممکنه طاقت‌فرسا باشن و باعث احساس ناامیدی، درماندگی و خشم بشن. شاید هم باعث بشن که شما احساس گناه یا غم کنین. صحبت رک و پوست‌کنده دربارۀ محدودیت‌ها و راه‌حل‌های احتمالی به هر دوی شما کمک میکنه تا با این تغییرات بهتر کنار بیایین و احساس آرامش بیشتری کنین. این مهمه که از دوستان، اعضای خانواده یا متخصصان این حوزه کمک بگیرین، حتی اگه براتون سخت باشه.
تغییر نیازهای جسمانی
سرطان و درمان آن می‌تونه به روی نیازهای جسمانی مثل سطح انرژی یا اشتهای شما تأثیر بذاره. شریک زندگی یا همسر شما ممکنه متوجه نشه که به کمکش نیاز دارین یا اصلاً ندونه چطوری بهتون کمک کنه. پس، مهمه که با صراحت باهاش صحبت کنین و نیازهایتان را شفاف بهش بگین. گاهی اوقات دلخوری و عصبانیت از تعبیر نادرست رفتار طرف مقابل به‌وجود میاد. این خیلی مهمه که هر دو طرف دربارۀ نیازها و نگرانی‌هایشان صحبت کنن.
تغییر نیازهای عاطفی
هر فردی ممکنه نیازهای عاطفی متفاوتی داشته باشه که اغلب تغییر می‌کنن. پس از تشخیص سرطان، هر دو نفر ممکنه غم، اضطراب، عصبانیت یا حتی ناامیدی رو تجربه کنن. هر دو نفر شاید بخوان مطمئن باشن که طرف مقابل هنوز دوستش داره. زوج ها باید نسبت به تغییر نیازهای عاطفی که با تشخیص سرطان به وجود میاد، حساس باشن و بهش اهمیت بدن.
شاید یکی از طرفین بخواد با یه متخصص، مثل درمانگر یا مشاور، با هم یا به‌تنهایی صحبت کنه. همسری که از عشق زندگیش مراقبت میکنه، شاید یه‌سری احساسات خاصش رو بدون ترس از آسیب رساندن یا تحت فشار قرار دادن شریک زندگیش، تنهایی راحت‌تر بیان کنه. این خیلی مهمه که فرد مبتلا به سرطان بتونه احساساتش رو به کسی بگه که اون فرد بتونه اون عواطف رو بدون آشفتگی و اضطراب، تحمل کنه.
تغییر سلامت و رابطۀ جنسی
سرطان و درمان آن اغلب بر سلامت جنسی فرد تأثیر میذاره و باعث افسردگی، خستگی، حالت تهوع و سایر مشکلات جسمی یا عاطفی میشه و ممکنه میل جنسی رو کم و مقاربت رو دردناک کنه. شاید هر دو طرف در مورد این موضوع احساس اضطراب کنن اما نخوان درباره‌ش حرف بزنن.
هر زوجی در صحبت کردن دربارۀ سلامت جنسی و رابطۀ جنسی سطوح مختلفی از آرامش و آسودگی داره. اگه به اشتراک گذاشتن نگرانی‌ها و چالش‌هایتان برای شما ناراحت‌کننده‌ست، به کمک گرفتن از مشاور، درمانگر، پزشک یا مددکار اجتماعی فکر کنین. این افراد می‌تونن پیشنهاداتی برای حفظ و مدیریت عوارض جانبیِ رابطۀ جنسی بهتون ارائه بدن.
تغییر در برنامه‌های آتی
بروز سرطان و تغییر در برنامه‌هایی که برای آینده برنامه‌ریزی شده، اغلب امیدها و رؤیاهای زن یا شوهر رو تغییر میده. برنامه‌هایتان برای بازنشستگی، مسافرت یا بچه‌دارشدن ممکنه تغییر کنه و باعث احساس غم و اندوه یا حتی عصبانیت بشه.
این به ارزیابی مجدد اولویت‌ها و همکاری با هم برای ایجاد اهداف جدید و کوتاه‌مدت مثل اتمام درمان سرطان کمک میکنه. چیزهایی که قبل از تشخیص سرطان به نظرتون مهم بودن ممکنه جایشان را به اولویت‌های جدیدی بدن مثل لذت بردن از زمان بیشتر در کنار هم بودن. به تعویق انداختن برخی از اهداف، به جای تغییر کامل آنها، شاید به دیدگاهتان نسبت به آینده کمک کنه.
بیشتر بدانیم: صحبت کردن با همسر یا شریک زندگیتان در مورد سرطان
سرطان چگونه بر دوستان و اعضای خانواده تأثیر می‌گذارد؟
تأثیرات سرطان روی روابط شما با دوستان و اعضای خانواده، بر اساس صمیمیت و نزدیکی هر رابطه، خیلی متفاوته.
خانواده‌های مختلف سبک‌های ارتباطی و مقابله‌ای متفاوتی با هم دارن. به این فکر کنین که خانوادۀ شما در شرایط بحرانی چه واکنشی نشان میدن و اعضای خانواده چطوری با موقعیت‌های دشوار مواجه میشن و از پسِ مشکلات برمیان. این بهتون کمک میکنه تا استراتژی خودتون رو برای اطلاع‌رسانی و نحوۀ حمایت برنامه‌ریزی کنین.
مطالب بیشتر : بهبود روابط خانوادگی با هوش هیجانی
در اینجا چند پیشنهاد برای کمک به شما برای سازگاری با تغییرات در روابط با دوستان و خانواده‌تان آورده شده:
-
یک نفر را مسئول ارائه به‌روزرسانی اطلاعات پزشکی کنید. تکرار اطلاعات پزشکی و پاسخ دادن به سؤالات مشابه، خسته‌کننده، استرس‌زا و وقت‌گیره، به خصوص وقتی مربوط به سلامت خودتون باشه.
از یکی از اعضای مورد اعتماد خانواده بخواین که اطلاعات پزشکی رو با سایر خانواده و دوستان به اشتراک بذاره. اگه با این قضیه راحت باشین، اون‌ها تماس‌های تلفنی لازم رو برقرار می‌کنن، ایمیل می‌فرستن، به سؤالات پاسخ میدن و به‌روزرسانی‌ها رو ارائه می‌کنن. حتی وظایفی رو به عهدۀ کسانی که در خانواده پیشنهاد کمک دادن می‌ذارن.
-
انتظار تغییر در روابط را داشته باشید. خیلی از مردم تجربۀ کمی دربارۀ بیماری‌های تهدید کننده زندگی دارن. ممکنه ندونن بهتون چی بگن یا چطوری رفتار کنن. بعضی‌ها شاید از شنیدن مبتلا شدن شما به سرطان بترسن، یا افراد دیگه‌ای ممکنه یکی از عزیزانشون رو به خاطر سرطان از دست داده باشن، و ممکنه خبرِ سرطان شما خاطرات دردناکی رو به یادشون بیاره. برای همین شاید تعدادی از دوستان یا اعضای خانواده‌تان نتونن اون توجه و حمایتی رو که انتظار دارین بهتون بدن.
اگرچه این تغییر برخورد ناراحت‌کننده است، ولی یادتون باشه که واکنش اون‌ها می‌تونه بازتاب تجربیات و آسیب‌هایی باشه که در گذشته از سر گذروندن و نه احساساتشان نسبت به شما. بعضی از دوستان و آشنایان ممکنه ازتون فاصله بگیرن، اما بعضی‌هاشون هم شاید با حمایت عاطفی و فیزیکی در طول بیماری شما رو شگفت‌زده کنن.
-
در صحبت کردن پیشقدم شوید. برخی از دوستان و اعضای خانواده ممکنه از صحبت کردن با شما پرهیز کنن، چون نمی‌دونن چی بهتون بگن و می‌ترسن باعث دلخوری و ناراحتی شما بشن. اگه خودتون دوست دارین دربارۀ سرطانتان صحبت کنین، خب موضوع رو با دوستان و اعضای خانواده درمیون بذارین. طوری رفتار کنین که اون‌ها متوجه بشن که صحبت دربارۀ بیماریتان اشکالی نداره. بهشون اطمینان بدین که توقع پاسخ ندارین و فقط می‌خواین کنارتون باشن، به حرف‌هاتون گوش بدن و احساسات شما رو درک کنن.
در شرایطی که دوست ندارین دربارۀ سرطان حرف بزنین، بهشون بگین. گاهی ممکنه ترجیح بدین دربارۀ موضوع‌های دیگه‌ای حرف بزنین یا فقط باهاشون بگین و بخندین. تمرکز روی چیزهایی که ازشون لذت می‌برین یا احساس آرامش می‌کنین خیلی مهمه و به سلامتی‌تان کمک میکنه.
-
بگذارید دیگران به شما کمک کنند. دوستان و اعضای خانواده احتمالاً می‌خوان بهتون کمک کنن. اما شاید ندونن چی لازم دارین یا ندونن چطوری ازتون بپرسن.
نکاتی برای پذیرش کمک دیگران:
- فهرستی از کارهایی که دوستان و آشنا‌ها می‌تونن براتون انجام بدن، تهیه کنین مثل: شستشوی لباس، تهیه غذا، یا بیرون بردن حیوان خانگی‌تان.
- خواسته‌هایتان را با جزئیات کامل براشون توضیح بدین.
- هم کارهای متفرقۀ روزانه و هم کارهای همیشگی رو توی فهرست بنویسین تا افراد بتونن در انجام وظایف مختلف در کاری که ازشون برمیاد بهتون کمک کنن.
شاید احساس کنین که یکی از اعضای خانواده داره تلاش‌های شما رو پیچیده میکنه. شاید اون شخص خوش‌نیت باشه، اما حس می‌کنین زیادی داره دخالت میکنه. پس خودتون یا یکی از اعضای نزدیک خانواده با اون شخص صحبت کنه و مرزهایی رو براش تعیین کنه. شاید این کار سخت باشه، اما بهتره مستقیماً دربارۀ چیزهایی که براتون مفید هستن یا ضرر دارن، حرف بزنین. یکی از راهکارها اینه که بگین: «از کمکتون ممنونم. اما وقتی هر روز اینجا باشی منو خسته می‌کنی. بهترین کاری که می‌تونی برام انجام بدی اینه که فلان روز یا فلان ساعت بیایی بهم سر بزنی."
-
در فعالیت‌های اجتماعی شرکت کنید. سعی کنین تا حد امکان ارتباط اجتماعیتان را با دوستان و خانواده حفظ کنین. ممکنه دوستان شما فکر کنن که دوست ندارین به رویدادهای اجتماعی دعوت بشین. پس اون‌ها رو در جریان بذارین که هنوز هم مثل سابق مایل هستین در دورهمی‌ها حضور داشته باشین.
در ضمن دوست و آشناهای خودتون رو از محدودیت‌های فیزیکی که دارین مطلع کنین. بیشتر اون‌ها از برنامه‌ریزی فعالیت‌های ملایم مثل رفتن به سینما یا خوردن ناهار در منزلتان خوشحال میشن. اگه حس می‌کنین از نظر جسمی یا روحی خسته هستین، رودرواسی رو کنار بذارین و برنامه رو کنسل کنین.
سرطان چگونه بر فرزندان شما تأثیر می‌گذارد؟
پدر یا مادرِ مبتلا به سرطان، چالش‌های مخصوص خودش رو داره. حالا چه بچه‌های کوچیک داشته باشین و چه بچه‌هاتون بزرگ شده باشن. اهمیت برقراری ارتباط برای کودکان و پدر و مادرشان برابره.
با فرزندانتان دربارۀ سرطان صحبت کنید.
شاید بخواین از بچه‌هایتان در برابر ترس و سایر احساسات مأیوس‌کننده محافظت کنین. اما صحبت دربارۀ تشخیص سرطانتان و درمان آن خیلی مهمه. حتی بچه‌های کوچیک هم می‌تونن احساس کنن که اوضاع مثل همیشه نیست. پنهان کردن موضوع از بچه‌ها شاید به این باور دامن بزنه که وضعیت بدتر از اون چیزیه که می‌بینن. و این موجب احساس سردرگمی و ترسشون میشه. یادتون باشه که کودکان ممکنه مکالمات بین بزرگترها رو بشنون و اگه حس کنن خبر مهمی داره ازشون مخفی میشه، بیشتر نگران میشن.
ارتباط با فرزندانتان بهشون کمک میکنه تا با تشخیص سرطان شما کنار بیاین. ولی مراقب باشین که اطلاعاتی مناسب با سن و سالشون ارائه بدین. این اطلاعات بهشون کمک میکنه تا بدون اینکه تحت فشار قرار بگیرن، شرایط رو متوجه بشن. روی چیزهایی تمرکز کنین که مستقیماً روی بچه‌ها تأثیر میذاره، مثل تغییر در برنامه‌های روتین اون‌ها یا تغییر در ظاهر شما، که اگه غیرمنتظره باشه و ناگهانی باهاش روبرو بشن ممکنه بیشتر بترسن.
برای صحبت با فرزندانتان و نحوه درکشان دربارۀ سرطان در سنین مختلف بیشتر مطالعه کنین. حتی می‌تونین از مددکار اجتماعی یا مشاور در مورد نحوۀ انجام این گفت‌وگو راهنمایی بخواین.
تغییر در رفتار کودکان.
انتظار تغییراتی رو در رفتار فرزندانتان داشته باشین، چون باید با تغییرات ناشی از تشخیص و درمان سرطان شما کنار بیان. بچه‌های کوچیکتر ممکنه بیشتر بهتون بچسبن یا غیرقابل کنترل بشن. بچه‌های بزرگتر ممکنه عصبانی بشن و ازتون فاصله بگیرن و نخوان توی کارهای خونه بهتون کمک کنن.
نکاتی برای مقابله با تغییرات در رفتار فرزندتان:
- سعی کنین برنامۀ روزانه فرزندانتان را تا حد امکان عادی نگه دارین.
- صبور باشین.
- بچه‌ها رو تشویق کنین که هر سؤالی دارن بپرسن.
بذارین بدونن که صحبت کردن دربارۀ احساسات و ترس‌هایشان هیچ اشکالی نداره. به بچه‌ها اطمینان بدین که همیشه مراقبشون هستین و همیشه دوستشون دارین.
نقش خود را با فرزندانتان عوض کنید.
ممکنه بچه‌های بزرگتر نقش مراقبت از پدر یا مادرِ مبتلا به سرطانشان را به عهده بگیرن. این تغییر اغلب برای والدین و بچه‌ها سخته.
برای اطلاعات بیشتر دربارۀ مراقبت از والدین مبتلا به سرطان این مورد رو هم در نظر داشته باشین:
ایجاد تعادل بین نیازهای خود و فرزندانتان.
اینکه پدر و مادر باشین و مبتلا به سرطان هم بشین، اغلب از لحاظ جسمی و روحی خسته‌کننده و عذاب‌آوره. شاید ندونین که بعد از تشخیص سرطان، چطوری می‌تونین هم مراقب خودتون باشین و هم مراقب خانواده.
در برنامه‌هایتان، فهرست کارها، اهداف و انتظاراتی که داشتین تجدید نظر کنین. در صورت نیاز از دیگران کمک بگیرین. این کار نگرانی شما رو کمتر میکنه و بهتون این فرصت رو میده که زمان بیشتری رو صرف لذت بردن در کنار عزیزان کنین.
اهمیت برقراری ارتباط
ارتباط خوب در روابط بین افراد مبتلا به سرطان و کسانی که به اون‌ها اهمیت میدن و ازشون مراقبت می‌کنن خیلی مهمه. نبودِ ارتباط اغلب منجر به انزوا، سرخوردگی و سوء تفاهم میشه. صحبت دربارۀ احساسات و نیازهای شخصی با صداقت، صمیمیت و صراحت، استرس روابط رو کمتر میکنه. اگه در صحبت کردن با دیگران مشکل دارین، یا اگه به‌نظر میرسه بقیه نمی‌خوان با شما ارتباط برقرار کنن، عضو یک گروه پشتیبانی بشین یا با مشاور یا مددکار اجتماعی صحبت کنین.
بیشتر بخوانیم :کتاب روابط عاطفی؛ معرفی 8 کتاب بهبود روابط عاطفی و عاشقانه
دیدگاه خود را ثبت نمایید.