تروما رابطه‌ای و تأثیر آن بر روابط
۴ نشانه که نشان می‌دهد کسی هنوز به‌طور کامل از تروماهای رابطه‌ای گذشته خود بهبود نیافته است.
نکات کلیدی:
- تروما رابطه‌ای به هر آسیبی گفته می‌شود که در یک رابطه مهم رخ می‌دهد.
- این نوع تروما می‌تواند توانایی فرد را برای حضور کامل در روابط فعلی مختل کند.
- اثرات تروما رابطه‌ای پردازش‌نشده ممکن است به‌صورت پیوندهای آسیب‌زا یا با تشخیص اختلال استرس پس از سانحه پیچیده (cPTSD) ظاهر شوند.
اصطلاح "رابطه‌ای" اغلب برای روابط عاشقانه استفاده می‌شود، اما تروما رابطه‌ای بسیار گسترده‌تر و پیچیده‌تر از آن چیزی است که صرفاً در یک رابطه عاشقانه رخ دهد.
تروما رابطه‌ای ممکن است در هر رابطه‌ای که اهمیت زیادی دارد، رخ دهد. این روابط می‌تواند شامل رابطه بین والدین و فرزند، دوستان، همکاران در محیط کاری، یا شریک زندگی عاشقانه باشد. این نوع تروما معمولاً ناشی از قرار گرفتن مکرر در معرض سوءاستفاده (فیزیکی یا عاطفی)، بی‌توجهی و/یا خیانت در یک رابطه‌ای است که در آن عدم تعادل قدرت وجود دارد.
در دوران کودکی، این نوع تروما می‌تواند به شکل تروما وابستگی ظاهر شود: بی‌توجهی، سوءاستفاده یا ترک شدن از سوی مراقب اصلی که پیوند ایمن بین مراقب و کودک را از بین می‌برد. در روابط عاشقانه، عدم تعادل قدرت معمولاً در قالب چیزی به نام پیوند آسیب‌زا (trauma bond) دیده می‌شود. این نوع وابستگی منفی بر اساس چرخه‌هایی از تقویت مثبت متناوب (مثلاً «لحظات خوب») و سپس چرخه‌هایی از کنترل اجباری، دستکاری، انزوا، تحقیر روانی و خیانت شکل می‌گیرد. این الگوها می‌توانند حس امنیت کاذبی ایجاد کنند که ترک رابطه را بسیار دشوارتر می‌کند.
اگر تروماهای رابطه‌ای پردازش نشده و درمان‌نشده باقی بمانند، می‌توانند توانایی فرد را برای حضور کامل و آسیب‌پذیر بودن در رابطه مختل کنند. این امر ممکن است منجر به مشکلات جدی در اعتماد، حساسیت بیش از حد یا حالت هشدار دائمی (مانند انتظار برای اولین نشانه خیانت یا ترک شدن) شود یا توانایی فرد را برای ایجاد ارتباطات سالم و ایمن محدود کند.
بدون شک، دو نتیجه مخرب‌تر تروما رابطه‌ای شامل تصویر منفی از خود و انتخاب‌های نامناسب در روابط عاشقانه است. بسیار رایج است که فردی که تروماهای رابطه‌ای گذشته را تجربه کرده، وارد رابطه‌ای عاشقانه شود که در آن الگوهای اولیه آسیب‌زا تکرار شوند. به‌عنوان مثال، فردی که در کودکی از سوی مراقبی سرد و بی‌اعتنا مورد بی‌توجهی قرار گرفته است، ممکن است با شریکی عاشقانه درگیر شود که این تجربیات اولیه را بازتاب دهد.
اثرات تروما رابطه‌ای پردازش‌نشده می‌توانند به‌صورت روابط مبتنی بر پیوندهای آسیب‌زا ظاهر شوند یا با تشخیص‌هایی مانند افسردگی شدید، اضطراب، اختلالات شخصیت یا اختلال استرس پس از سانحه پیچیده (cPTSD) همراه شوند. تروما رابطه‌ای شرایطی ایجاد می‌کند که فرد به‌طور مداوم احساس ناامنی، نادیده گرفته شدن و ناشنیده ماندن می‌کند و همین امر او را در برابر این پیامدهای منفی آسیب‌پذیرتر می‌سازد.
بیشتر بخوانید: 9 نشانه ترومای دوران کودکی در بزرگسالی
۴ نشانه از تروما رابطه‌ای درمان‌نشده
این چهار نشانه مختص روابط عاشقانه نیستند و در هر رابطه نزدیکی که فرد سابقه تروما رابطه‌ای درمان‌نشده داشته باشد، دیده می‌شوند. اگرچه تجربه هر فرد منحصربه‌فرد است، اما این نشانه‌ها از جمله مواردی هستند که به‌طور مکرر در میان افرادی که سابقه تروما رابطه‌ای دارند، مشاهده می‌شوند:
۱. مشکل در اعتماد کردن
بسیاری از افرادی که سابقه تروما رابطه‌ای دارند، خیانت یا ترک شدن از سوی افرادی را که به آن‌ها اعتماد داشته‌اند، تجربه کرده‌اند و همین موضوع زخم‌های عاطفی عمیقی بر جای گذاشته است. اعتماد پایه و اساس تمام روابط سالم است؛ بنابراین، وقتی کسی که پیش‌تر تروما رابطه‌ای را تجربه کرده در رابطه‌ای با فردی بی‌اعتماد قرار می‌گیرد، این وضعیت می‌تواند تروماهای پردازش‌نشده او را تقویت کند.
برای مثال، ممکن است فرد پس از یک رویداد آسیب‌زا دچار تحریفات شناختی شود و باورهای نادرستی ایجاد کند، مثل اینکه روابط سمی بخش "طبیعی" زندگی هستند. همچنین، افرادی که در گذشته تحت سوءاستفاده نارسیستی قرار گرفته‌اند، ممکن است ترجیح دهند خود را از دوستی‌ها یا روابط عاشقانه دور نگه دارند، زیرا این گزینه را ایمن‌تر از ریسک اعتماد کردن به کسی می‌دانند که ممکن است به آن‌ها خیانت کند.
بیشتر بخوانید: ارتباط بین استقلال بیش از حد و تروما
۲. دشواری در آسیب‌پذیر بودن
فردی که سابقه تروما رابطه‌ای دارد، اغلب یاد می‌گیرد که تمام احساسات یا هیجانات آسیب‌پذیر را کنار بگذارد و به‌شدت مستقل عمل کند. چنین افرادی معمولاً در ابراز نیاز به حمایت یا بیان تجربه‌های آسیب‌پذیر مشکل دارند، زیرا از قضاوت شدن، طرد شدن، یا آسیب دیدن می‌ترسند. در نتیجه، بسیاری از آن‌ها دیگران را از خود دور می‌کنند و ترجیح می‌دهند به‌تنهایی از پس مشکلات برآیند، چون این گزینه را امن‌تر از درخواست کمک یا راهنمایی می‌دانند.
۳. تکرار الگوهای آسیب‌زا
الگوهای آسیب‌زا یا مخرب ممکن است از یک رابطه به رابطه دیگر تکرار شوند. برای مثال، ممکن است فرد در یک رابطه سوءاستفاده‌آمیز باقی بماند یا شریک‌هایی انتخاب کند که از لحاظ عاطفی سرد و در دسترس نباشند. افرادی که بارها در روابطی قرار می‌گیرند که در آن‌ها احساس نادیده گرفته شدن، ناشنیده ماندن، یا بازتجربه تروما دارند، ممکن است این وضعیت را کوچک جلوه دهند یا آن را نادیده بگیرند.
برخی افراد به اشتباه باور دارند که می‌توانند با بازآفرینی شرایط آسیب‌زا در رابطه، زخم اولیه خود را "درمان" کنند. به‌عنوان مثال، اگر فردی در محیطی پر از بی‌ثباتی یا بحث و جدل بزرگ شده باشد، ممکن است با شریک زندگی خود دعوا راه بیندازد تا ببیند آیا شریکش همچنان در طول (و پس از) دعوا او را دوست دارد یا خیر.
۴. ارتباط ناسالم
زخم‌های عاطفی درمان‌نشده ناشی از تروما رابطه‌ای اغلب توانایی فرد را برای ابراز خود به شیوه‌ای سالم مختل می‌کنند. برخی ممکن است دچار بی‌ثباتی عاطفی شوند و برای احساس دیده شدن یا شنیده شدن به دفاعی رفتار کردن، جدل، یا توهین متوسل شوند. آن‌ها ممکن است حرف دیگران را قطع کنند، اتهامات عجولانه بزنند، یا به نتیجه‌گیری‌های غیرمنطقی برسند، به‌ویژه وقتی احساس آسیب‌پذیری یا قضاوت شدن می‌کنند.
از سوی دیگر، برخی ممکن است در بحث‌ها کاملاً خاموش شوند یا از حل اختلافات سر باز بزنند و مشکلات را بی‌پاسخ رها کنند. این رفتار می‌تواند به احساس تنفر یا دلخوری منجر شود و فرصت ارتباط سالم را بیشتر از بین ببرد.
بهبود از تروما رابطه‌ای
در حالی که بهبود از سابقه تروما رابطه‌ای برای رشد فردی ضروری است، برخی افراد ممکن است تشخیص ندهند (یا نپذیرند) که تجربه‌های آسیب‌زا درمان‌نشده آن‌ها بر توانایی‌شان در حضور در لحظه یا آسیب‌پذیر بودن در روابطشان سایه افکنده است. برخی ممکن است از عمق زخم‌های عاطفی خود بی‌خبر باشند، در حالی که دیگران ممکن است درد خود را کوچک جلوه دهند یا از آن فرار کنند.
با این حال، از طریق بررسی زخم‌های گذشته، فرد می‌تواند با تجربیات آسیب‌زای خود روبه‌رو شود و بفهمد که چگونه این تجربیات، زندگی کنونی او را شکل داده‌اند. روان‌درمانی با یک روانشناس آگاه به تروما یک راه عالی برای پردازش تجربیات آسیب‌زا در فضایی امن است که در آن رشد، به چالش کشیدن الگوهای ناسازگار، و یادگیری مهارت‌های سازگارانه برای ایجاد روابط ایمن‌تر امکان‌پذیر می‌شود.
بیشتر بخوانید: نشانه های رابطه ناسالم و کارهایی که باید انجام دهید.
دیدگاه خود را ثبت نمایید.