برنامه‌ریزی مالی چیه و چطوری تهیه میشه؟
برنامه‌ریزی مالی مثل یک نقشهٔ راه می‌مونه که ما رو در مسیر رسیدن به اهدافمون قرار میده. بهترین کسی که می‌تونه یه برنامه مالی عالی رو براتون طراحی کنه، خودتون هستین، چراکه هیچ‌کس اندازۀ خودتون از وضعیت دخل‌وخرج و اولویت‌بندی‌هاتون خبر ندارد. البته می‌تونید در انجام این کار از متخصصان مالی هم استفاده کنید.
یک برنامه مالی می‌تونه تصویری جامع از وضعیت مالی حال حاضرتون، اهداف مالی‌ای که در سر دارید و هر راهبردی که برای دستیابی به اون اهداف تعیین کردید رو براتون فراهم کنه. در یک برنامه‌ریزی مالی مساعد جزئیات و تمام اطلاعات مربوط به وضعیت مالی، درآمدها، هزینه‌ها، بدهی، پس‌انداز، سرمایه گذاری، بیمه، مالیات، امور مربوط به بازنشستگی و بقیه عناصر مالی زندگی‌تون لحاظ می‌شوند.
منظور از برنامه مالی چیه؟
برنامه‌ریزی مالی درواقع یه مجموعه از اقداماتی هستن که باعث می‌شن برای مخارج مختلف زندگی دچار مشکل نشین، چون از قبل به همه چیز فکر کردید. به بیان دیگه برنامه مالی فرایند مادام‌العمریه که باعث پاسخ‌دهی درست ما به نیازهای فعلی‌مون می‌شود، ما رو به اهداف مالی‌مون می‌رسونه، امنیت مالی رو برامون فراهم می‌کنه و از همه مهم‌تر استرس‌های مالی‌مون رو از بین می‌بره، چرا که همه مسائل مالی رو تحت کنترلمون درمیاره.
داشتن یه برنامه مالی منسجم برای زندگی ضروریه، چون این امکان رو بهمون میده که هم از دارایی‌هامون نهایت استفاده رو ببریم هم به اهدافمون برسیم. برنامه مالی فقط برای ثروتمندها نیست، هرکسی می‌تونه یک نقشه راه برای آینده خودش ترسیم کنه. می‌تونید خودتون یه برنامه مالی طراحی کنید یا از یه متخصص مالی کمک بگیرید.
در این مقاله ما بهتون کمک می‌کنیم که تنها با جواب دادن به چند سؤال یه برنامه مالی کاربردی رو برای خودتون طراحی کنید و مخارج و درآمدهاتون رو تحت کنترل دربیارید.
7 سؤالی که برای طراحی برنامه مالی باید از خودتون بپرسید:
-
اهداف مالی من کدامند؟
اهداف مالی می‌تونن به برنامه مالی جهت بدن و اون رو هدایت کنند. اگر بدونید که با ثابت‌قدم موندن روی برنامه مالی کدام اهدافتون محقق می‌شوند، دیگه برای پس‌انداز کردن یا مدیریت دخل‌وخرج بهانه نمی‌آورید. در طراحی برنامه مالی لازمه که اهداف مالی الهام‌بخشی رو مشخص کنید که بهتون امید و انگیزه بدن. جواب دادن به سؤالاتی مثل سؤالات زیر، می‌تونه اهداف مالی رو براتون شفاف کنه و باعث جرقه زدن انگیزه درونتون بشه.
- می‌خوام 5 سال آینده کجا باشم؟
- 10 و 20 سال آینده چطور؟
- می‌خوام چه مدل ماشینی سوار شم؟
- قصد دارم تو کدام محله خانه بخرم؟
- قصد بچه‌دار شدن دارم یا نه؟
- قصد دارم طی دوران بازنشستگیم چه کارایی انجام بدم؟
این کار شاید خیلی ساده باشه اما مهم‌ترین قدم در برنامه‌ریزی مالیه، تعیین اهداف به مسیرتون جهت و به خودتان اشتیاق کافی برای تلاش و ادامه دادن رو میده.
-
چقدر پول درمیاورم؟ چطور خرجش می‌کنم؟
جریان‌های نقدی‌تون رو به‌دقت بررسی کنید، اینکه چقدر درآمد دارید و چطوری اون رو خرج می‌کنید؟ ببینید چه چیزی در حال واردشدن و چه چیزی در حال خارج شدنه؟
درک دقیق چگونگی دخل‌وخرجتون به شما دیدی کلی برای طراحی برنامه مالی میده. دیدن اینکه پول شما کجا می‌ره می‌تونه بهتون کمک کنه راه‌های بهتری برای پس‌اندازکردن و بازپرداخت بدهی‌هاتون پیدا کنید، به‌علاوه در تعیین برنامه‌های بلندمدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت مالی هم بهتون کمک می‌کنه.
وقتی روند مالی ماهانه‌تون رو بررسی کردید، نوبت به بودجه بندی شخصی درآمدتون می‌رسه، بودجه‌بندی درآمد به این معنی نیست که فقط قسط‌ها رو پرداخت کنید یا با تفریح کردن و لذت بردن از زندگی خداحافظی کنید، برعکس یک بودجه‌بندی درست باعث میشه هم از زندگی لذت ببرید و هم دغدغه مالی خیلی کمتری داشته باشید.
پیشنهاد ما اینه که 50 درصد از دستمزدتون رو برای پرداخت هزینه‌های ماهانه صرف کنید از جمله هزینه مسکن، قبض آب و برق، شارژ ساختمان، خرید مواد غذایی، کرایه ماشین، قسط بانکی، شهریه باشگاه و کلاس یوگا و بقیه هزینه‌های ضروری. 30 درصد از درآمد رو برای تفریح، خرید پوشاک و هزینه‌هایی که اولویت پایین‌تری دارن، صرف کنید. 20 درصد باقیمانده از درآمد رو پس‌انداز کنید یا برای بازپرداخت بدهی‌های سبکتون ازش استفاده کنید.
-
برنامه‌ام برای بازنشستگی چیه؟
اگر پیش مشاور مالی رفته باشید حتماً ازتون پرسیده: "شغلتون شامل حقوق بازنشستگی میشه یا نه؟"
شاید در اوایل جوانی این موضوع براتون اهمیت چندانی نداشته باشه اما باور کنید که موضوع مهمیه، با کارفرماتون دررابطه‌با بیمه و مسائل مربوط به بازنشستگی صحبت کنید و ابهاماتتون رو رفع کنید تا بتونید برنامه درستی برای آیندهٔ مالی‌تون بچینید.
-
آیا برای مواقع اضطراری پس‌اندازی دارم؟
همیشه برای روز مبادا کمی پس‌انداز داشته باشید، اگر تا حالا پس‌انداز نکردین از 500 هزار تومان شروع کنید، کم‌کم حجم پس‌انداز رو به 1 میلیون و بعد به 5 میلیون تومان برسونید. تلاش کنید تا به‌اندازهٔ هزینه‌های اولیه زندگی یک ماه پس‌انداز داشته باشید.
کاری که می‌توانید انجام بدید شرکت در قرعه‌کشی‌های خانگیه. به این صورت که مجبورید هر ماه مبلغی رو تحت عنوان قسط پرداختی به قرعه اختصاص بدید و وقتی قرعه به نامتون دراومد اون مبلغ رو به‌حساب پس‌اندازتون منتقل کنید.
دقت داشته باشید که مدت‌زمان قرعه‌کشی خیلی طولانی نباشه، چون ممکنه پول ارزش خودش رو از دست بده و دیگه صرفهٔ اقتصادی نداشته باشه.
-
چقدر بدهی دارم؟ چقدر بهره می‌دهم؟
تمام بدهی‌های "سمی" با نرخ بهره بالا رو زودتر پرداخت کنید و از شرشون خلاص بشید، گاهی اوقات این بدهی‌های سنگین مربوط به وام‌های بانکی می‌شن و گاهی اوقات هم مربوط به خریدهای قسطی. نرخ بهره برخی از بدهی‌ها می‌تونه آن‌قدر بالا باشد که در نهایت مجبورتون کنه دو یا سه برابر مبلغی رو که قرض گرفتید رو برگردونید.
حواستون رو جمع کنید که سراغ قرض‌ها یا خریدهای قسطی با نرخ بهره سنگین نرید چراکه بیشتر از سود، براتون ضرر دارن.
-
چطوری سرمایه‌گذاری کنم؟
وقتی به‌اندازهٔ معقولی پس‌انداز داشتید وقت آن می‌رسه که بخشی از اون رو (به پیشنهاد ما 80 درصدش رو، البته با داشتن سواد و آگاهی کافی نسبت به نوع سرمایه‌گذاری انتخابی‌تون) سرمایه‌گذاری کنید. سرمایه‌گذاری تنها برای افراد ثروتمند یا زمانی که در زندگی شغلی و خانوادگی‌تون تثبیت شدید، نیست. سرمایه‌گذاری شکل‌های مختلفی داره و میشه به‌سادگی خرید سهام در بورس، سکه طلا و یا طلای اجرت پایین انجامش داد.
-
چطور امنیت مالیم رو تضمین می‌کنم؟
با رشد و پیشرفتتون تو هرکدام از مراحل بالا یک‌قدم به سمت امنیت مالی نزدیک می‌شید. همان‌طوری که در شغل و وضعیت مالی‌تون پیشرفت می‌کنید برای بهبود ثبات مالی در درازمدت هم قدمی بردارید.
می‌تونید از راه‌های زیر کمک بگیرید:
- برای دوران بازنشستگی برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشید.
- در حساب پس‌انداز به‌اندازهٔ 3 تا 6 ماه پول کافی برای زندگی با حداقل‌ها رو داشته باشید.
- سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت و با ریسک پایین انجام بدید تا در درازمدت از لحاظ مالی شما رو تأمین کنه.
- خودتون رو بیمه کنید، از بیمه عمر گرفته تا بیمه خودرو، بیمه بیکاری، بیمه شغلی، بیمه حوادث و ... بیمه از شما و خانواده‌تون در شرایط سخت محافظت و امنیت مالی را براتون فراهم می‌کنه.
پاسختون به این سؤالات رو در کنار هم قرار بدین، یه برنامه مالی بچینید که در اون درآمدها پاسخگوی هزینه‌هاتون باشن، به اندازهٔ کافی پس‌انداز داشته باشین و سرمایه‌گذاری کنین، برنامه‌ای طولانی‌مدت هم برای بازنشستگی و بیمه کردن خودتون بریزید و به اهداف مالی‌تون هم برسین.
نظرات