چطور برای پولمون برنامه ریزی کنیم؟ 9 گام برنامه‌ریزی مالی
بهترین راه برای محافظت از آینده شما چیه؟
در شرایط سخت اقتصادی، احتمالاً بیشترمون دچار نگران درباره آینده می‌شیم و این فکر که «چطوری می‌تونیم تو وضعیت‌های سخت و نامتعادل اقتصادی از خودمون و خانوادمون مراقبت کنیم؟» سؤالی هست که ذهنمون رو درگیر کرده.
ما نمی‌تونیم آینده رو پیش‌بینی کنیم، همین‌طور نمی‌تونیم به وضعیت اقتصادی حال حاضر اعتماد کنیم، برای همین داشتن یه استراتژی بلندمدت مالی، برامون از نان شب واجب تره.
شاید اصطلاح برنامه‌ریزی مالی کمی سنگین باشه و به نظر برسه که خیلی کار سختیه اما در واقع نکات و ترفندهای زیادی وجود دارن که با کمک اون‌ها می‌تونیم برنامه‌ریزی مالی را به بخش‌های کوچک‌تری تقسیم کرده و خیلی ساده‌تر این کار رو انجام بدیم.
در این مقاله هر چیزی که باید درباره برنامه‌ریزی مالی بدونین آورده شده، با خوندن این مطلب می‌تونین نحوه ایجاد برنامه‌ریزی مالی رو یاد بگیرین و از اون برای رسیدن به اهداف مالیتون در مراحل مختلف زندگی استفاده کنین.
منظور از برنامه‌ریزی مالی شخصی چیه؟
برنامه‌ریزی مالی شخصی، اصطلاحیه که تمام موارد مربوط به مدیریت پول شما رو در بر می‌گیره. این برنامه‌ریزی در واقع یه طرح جامع‌ست که وضعیت مالیتون رو برای سال‌های آینده پیش‌بینی می‌کنه، از شما در برابر اتفاقات غیرقابل‌پیش‌بینی محافظت می‌کنه، به شما کمک می‌کنه که بدهی‌هاتون رو صاف کنین و برای بازنشستگی، خرید خونه و اهداف دیگه‌تون هم پول جمع کنین.
بیشتر بخوانید: کارهایی که باید 5 سال پیش از بازنشستگی انجام بدین
برنامه مالی تمامی جزئیات مربوط به درآمد، پس‌انداز، سرمایه گذاری، مخارج، بدهی، بیمه، مالیات و حتی بازنشستگی رو دربرمی‌گیره. این برنامه‌ریزی رو می‌شه تنهایی انجام داد ولی بهتره برای بخش‌های تخصصی‌تر اون مثل مالیات، بیمه و سرمایه‌گذاری از افراد حرفه‌ای هم کمک گرفت.
بیشتر بخوانید: 7 سؤال مهم برای موفقیت در برنامه‌ریزی مالی شخصی
طراحی برنامه‌ریزی مالی
تدوین برنامه‌ریزی مالی زمان زیادی رو ازتون می‌گیره، اما ارزشش رو داره. اینکه بدونین امور مالیتون چطور پیش میرن به توانمندسازی بیشترتون کمک می‌کنه. در اینجا یک راهنمای گام‌به‌گام برای طراحی برنامه‌ریزی مالی آورده شده.
9 گام برای برنامه ریزی مالی:
-
اهداف مالیتون رو مشخص کنین.
برای مشخص‌کردن اهداف مالی می‌تونین سؤالاتی این‌چنینی رو از خودتون بپرسین:
- خودتون رو در پنج، ده و سی‌سال آینده کجا می‌بینید؟
- دلتون می‌خواد کجا باشید؟
- چه سبک زندگی ای داشته باشید؟
- چه شغل و جایگاهی داشته باشید؟
- و...
هدف از پرسیدن این سؤالات اینه که بفهمید در واقع به چه چیزهایی در زندگی اهمیت می‌دید. یکی از کارهایی که می‌تونید برای هدف‌گذاری‌تون انجام بدین اینه که به این فکر کنین که می‌خوایین در آینده چه نوع زندگی‌ای داشته باشید، لازم نیست زیاد روی مسائل خاصی تمرکز کنین، داشتن یه دید کلی نسبت به زندگی آینده‌تون کافیه.
شاید دوست داشته باشید ازدواج کنید، خانه بخرید و بچه‌دار بشید، شاید بخوایید زودتر از موعد بازنشسته بشید، کاروکاسبی خودتون رو راه بندازین و شاید هم قصد داشته باشید به یه کشور اروپایی مهاجرت کنین و تو اونجا ادامه تحصیل بدین.
هر چیزی که شما برای زندگی‌تون می‌خوایید روی برنامه مالیتون اثر می‌گذاره چون که برنامه‌ریزی مالی شما براساس رسوندنتون به همین اهداف طراحی می‌شه.
-
اهدافتون رو اولویت‌بندی کنین.
وقتی متوجه شدید که از زندگی چی می‌خوایید، وقت اونه که برای رسیدن به چیزی که می‌خوایید پس‌انداز کنید. برای این کار متناسب با مراحل مختلف زندگی و مهم‌ترین هدفی که طی اون دوره دارین باید برای پس‌انداز کردنتون اولویت‌بندی کنین. مثلاً اگه هدفتون خریدن خانه، تهیه جهیزیه دخترتون و بازنشستگی زودتر از موعد باشه اولویت‌هاتون برای پس‌انداز کردن به این صورت درمیاد:
البته ممکنه این اهداف با هم همپوشانی داشته باشن یعنی هم‌زمان هم برای خرید خانه و هم برای آینده دخترتون پول جمع کنین، یا اگه هدفتون صاف کردن بدهی‌ها و سفر به دور دنیا باشه به این شکل برای اهدافتون اولویت‌بندی می‌کنین:
در این مثال، لحظه‌ای که از بدهی‌هاتون خلاص می‌شین، پس‌انداز کردن برای سفر رو شروع می‌کنین.
-
پول دربیارین.
شما نمی‌توانید امور مالیتون رو مدیریت کنید مگر اینکه پول داشته باشید. درآمد پول است. اکثر ما به‌واسطه شغلی که داریم پول درمیاریم. اجاره خانه، قسط بانک، قسط ماشین، بیمه، خوردوخوراک، قبض آب، برق، گاز، لباس، اینترنت و هر چیزی که نیاز داریم همگی به پول احتیاج دارن.
ما به سه شکل می‌تونیم پول دربیاریم:
از درآمد اصلی‌مون:
درآمدی که از شغلمون به دست میاریم، این درآمد میتونه حقوق دریافتی ماهانه‌مون باشه یا سود حاصل فروش یا درآمدی که از یه قرارداد جدید به دست آوردیم. این پولیه که باهاش هزینه‌های اصلی زندگی، مخارج بیمه، مالیات و بازنشستگی رو پرداخت می‌کنیم.
از درآمد جانبی‌مون:
این درآمد زمانی حاصل می‌شه که غیر از شغل اصلی‌مون کارهای جانبی دیگه‌ای هم انجام بدیم که منجر به افزایش دارایی‌هامون میشن. دنیای بزرگی برای بهتر کردن وضع مالی‌مون از طریق درآمدهای جانبی وجود داره، از راه‌اندازی یه آنلاین شاپ گرفته و ورود به دنیای رمزارزها تا دریافت پروژه‌های کوچک و کار به‌صورت فریلنسری.
با قرض گرفتن و بدهکار شدن:
نکته اول اینکه پولی که از طریق قرض و وام به دست میاریم و ما رو بدهکار می‌کنه رو باید پس بدیم و در واقع ما مالکیتی روی اون پول نداریم اما می‌تونیم برای حل مشکلاتمون ازش استفاده کنیم و بعد اون پول رو برگردونیم.
باید بدونین بدهی زمانی ایجاد می‌شه که ما به پول بیشتری از مقداری که در می‌آوریم احتیاج داشته باشیم. ما برای پرکردن این شکاف مالی بین درآمدها و هزینه‌هامون از وام، قرض، خرید قسطی و ... استفاده می‌کنیم.
دقت کنید که آن‌قدر خودتون رو درگیر بدهی‌ها نکنید که در نهایت ببینید بیشتر از چیزی که درمیارید، قسط می‌دید، باید نسبت بدهی به درآمدتون رو متعادل نگه دارید. قانون طلایی نسبت بدهی به درآمد 36٪ یا کمتره. به این معنا که اگه شما ماهی 10 میلیون تومان حقوق می‌گیرید نباید خودتون رو در وضعیتی قرار بدین که مجبور بشید هر ماه بیشتر از 3 میلیون و 600 هزار تومان قسط و بازپرداخت بدهی داشته باشید.
-
پولتون رو بودجه‌بندی کنین.
وقتی فهمیدید چی می‌خوایید و چقدر پول دارید نوبت به بودجه‌بندی اون می‌رسه، با داشتن برنامه بودجه بندی شخصی به اهدافتون می‌رسید. در این مرحله از برنامه‌ریزی مالی باید بر اساس تمام هزینه‌ها، درآمدها و هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده، پولتون رو بودجه‌بندی کنین.
چطوری پول رو بودجه‌بندی کنیم؟
- تمام درآمدها و هزینه‌هاتون رو برای یه دوره 30 روزه محاسبه کنید.
- تمام مخارجتون را به هزینه‌های متغیر و ثابت تقسیم‌بندی کنید.
هزینه‌های ثابت، هزینه‌هایی هستن که مبلغ ثابتی دارن و باید به‌صورت ماهانه پرداخت بشن مثل اجاره خانه، شهریه مدرسه بچه‌ها یا قبض آب، برق و گاز.
هزینه‌های متغیر، هزینه‌های انعطاف‌پذیر شما هستن و شامل پولیه که برای خرید مواد غذایی، رستوران گردی، خرید لباس و ... خرج می‌شه.
- هزینه‌های متغیرتون رو ارزیابی کنین و مناطقی که می‌تونین هزینه‌هاتون رو در اون‌ها کاهش بدین رو شناسایی کنین. می‌تونین برای آسان‌تر کردن این فرایند، از یک برنامه بودجه‌بندی هم استفاده کنید.
- مقدار مشخصی از حجم هزینه‌های متغیرتون رو به صندوق پس‌انداز اختصاص بدین.
می‌تونید از قانون 20/30/50 برای بودجه‌بندی استفاده کنید، روش کار این قانون اینه که 50 درصد از درآمدتون رو به هزینه‌های ثابت، 30 درصد رو به هزینه‌های متغیر و 20 درصد رو به‌حساب پس‌اندازتون اختصاص می‌ده.
- برنامه بودجه‌تون رو ماهانه مرور کنین و در صورت لزوم دوباره برنامه‌ریزی کنین.
دقت داشته باشین مبلغی که می‌تونید هر ماه پس‌انداز کنین، ثابت نیست. وقتی که مدت کوتاهی از اهداف بودجه‌بندی‌تون دور شدین به‌جای ناامید شدن، بپذیرین که این فراز و نشیب‌ها کاملاً طبیعی هستن و همگی بخشی از فرایند برنامه‌ریزی مالی‌اند.
- وقتی از بودجه‌بندی استفاده کنید می‌تونید هزینه‌ها رو در مقابل درآمدها رو ببینید. در اینجا می‌تونید تصمیم بگیرید که یا هزینه‌ها رو کاهش بدین یا درآمدها رو افزایش تا در برنامه‌ریزی مالیتون جلو بیوفتین و درنهایت به‌جای اینکه بیشتر از درآمدتون پول خرج کنین می‌تونین پول بیشتری رو برای اهدافتون کنار بزارین.
-
پس‌انداز کنین.
یه سری افراد چون از لحاظ ذهنی با صرفه‌جویی کنار اومدن خیلی راحت پس‌انداز کردن رو شروع می‌کنن، اما خیلی از ماها برای پس‌انداز کردن باید سخت تمرین کنیم. هر اتفاق ناگهانی‌ای میتونه باعث بشه ما به پول بیشتری احتیاج داشته باشیم. از یه خرابی ساده یخچال گرفته تا بیکار شدنمون. طبق یه قاعده کلی باید به‌اندازه حداقل هزینه‌های 3 تا 6 ماهه‌تون پس‌انداز داشته باشین.
حالا اگه بخوایین سفری برین، خانه‌تون رو عوض کنین یا ماشین بخرین باز هم باید با حساب پس‌اندازتون سروکار داشته باشید.
-
برای بازنشستگی‌تون برنامه‌ریزی کنید.
بازنشستگی یکی از حیاتی‌ترین مراحل زندگیه و بسته به اینکه چطوری براش برنامه‌ریزی کردید، میتونه دورانی سعادتمندانه یا بدبختانه باشه.
برنامه‌ریزی مالی برای دوران بازنشستگی یک فرایند دومرحله‌ایه:
مرحله اول، پس‌انداز برای بازنشستگی:
یه حساب پس‌انداز برای دوران بازنشستگی‌تون داشته باشید و از همان اوایل شروع به کارتون برای دوران بازنشستگی پول جمع کنین، بهتره این پول رو به‌صورت دلار یا طلا نگهدارید تا به‌مرورزمان از ارزش اون کم نشه.
مرحله دوم، ایجاد درآمد از دارایی‌های خود در دوران بازنشستگی:
برای همین باید زودتر از این‌ها به بازنشستگی فکر کنید، اگر سرمایه کافی داشته باشید می‌تونید با خرید صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌صورت دوره‌ای سود دریافت کنید و از اون به‌عنوان درآمد دوران بازنشستگی‌تون استفاده کنین یا می‌تونین یه خانه یا مغازه کوچیک بخرید و با اجاره اون درآمد دوران بازنشستگی‌تون رو تأمین کنین.
-
بیمه
همه ما برای در امان نگه‌داشتن خودمون در برابر اتفاقات غیرقابل‌پیش‌بینی به بیمه احتیاج داریم. چند بیمه‌ای که باید داشته باشیم:
- بیمه ماشین
- بیمه مسکن
- بیمه عمر
- بیمه درمانی
- بیمه حوادث
-
سرمایه‌گذاری
ما اغلب سرمایه‌گذاری را با پس‌انداز کردن اشتباه می‌گیریم؛ پس‌انداز کردن یعنی پول رو کنار بذاریم و اصلاً بهش دست نزنیم. سرمایه‌گذاری یعنی پولمون رو به کار بگیریم، مثلاً پولمون رو صرف سهام، رمزارز یا یه کاروکاسبی جدید کنیم.
سرمایه‌گذاری انواع مختلفی داره از اوراق قرضه و سهام گرفته تا خریدوفروش ملک همگی انواعی از سرمایه‌گذاری هستن. برای انتخاب نوع سرمایه‌گذاری تحقیق کنین و بی‌گدار به آب نزنین، حتی اگه فقط می‌خوایین یه سهام ساده بخرید، حتماً مطالعه کنین، اهداف سرمایه گذاری رو متناسب با شرایطتون انتخاب کنین و در کل هنر سرمایه‌گذاری کردن رو یاد بگیرین.
-
مالیات
همان‌طور که می‌دونید تمام اشخاص حقیقی و حقوقی دارای درآمد باید اظهارنامه مالیاتی پر کنن، از اون جایی که مالیات پرداختنی بخش مهمی از برنامه‌ریزی مالیه پیشنهاد می‌کنیم برای محاسبه و پرداخت آن حتماً به مشاورین مالیاتی معتبر مراجعه کنید.
مالیاتی که به‌صورت مستقیم پرداخت می‌کنید یا مالیات بر درآمده و یا مالیات بر دارایی. مالیات‌بردرآمد همان مبلغیه که هنگام دریافت درآمد از درآمدتون کسر می‌شه، مالیات بر دارایی مبلغیه که هرسال روی دارایی‌های فرد محاسبه می‌شه. ما مبلغ زیادی مالیات رو هم به‌صورت غیرمستقیم پرداخت می‌کنیم، تقریباً هر خرید و فروشی که انجام می‌دیم مبلغی مالیات روی اون اعمال می‌شه.
جمع‌بندی:
پول، یکی از ارکان مهم زندگیه، چراکه برای هر چیزی بهش نیاز داریم. اینکه چطور پولمون رو مدیریت کنیم، چطور به دستش بیاریم، چطور خرجش کنیم و چطور ازش محافظت کنیم همگی تصمیماتی هستن که باید به‌دقت بهشون فکر کنیم.
برنامه‌ریزی مالی به زمان گذاشتن، آینده‌نگری و واقع‌بینی زیادی احتیاج داره، کمی سخت به نظر می‌رسه اما با مطالعه و تخقیق می‌شه یه برنامه مالی مناسب رو طراحی کرد. وقتی طبق برنامه پول خرج کنین، طبق همون برنامه هم به اهدافتون می‌رسین.
محمودزاده
1401/07/23ولی وسواس داشتن میتونه همه چیز رو خراب کنه .. اعتماد به نفس داشته باشید و به جای ترس و واهمه الکی، فعال و پیگیر باشید