استفاده از هوش هیجانی در محیط کار

هوش هیجانی که گاهی اوقات به عنوان ضریب عاطفی(EQ) نیز شناخته می شود، به توانایی فرد در تشخیص، درک و مدیریت احساسات اشاره دارد. این اصطلاح توسط روانشناسان در دهه 1990 ابداع شد و به سرعت در بین روانشناسان و فراتر از آن گسترش یافت.

هوش عاطفی برای ارتباطات بین فردی، نه تنها در روابط شخصی، بلکه در دنیای تجارت نیز حیاتی است. این مقاله به این می پردازد که هوش هیجانی چیست و چگونه می توانید از قدرت آن در محل کار استفاده کنید.

هوش هیجانی چگونه تعریف می شود؟

به گفته روانشناسان پیتر سالوی و جان دی مایر، محققان برجسته در این زمینه، هوش هیجانی توانایی تشخیص و درک احساسات در خود و دیگران است. به نوبه خود، این درک عاطفی به ما کمک می کند تا تصمیم گیری کنیم، مشکلات را حل کنیم و با دیگران ارتباط برقرار کنیم.

روانشناسان احساسات و هوش را در تقابل با یکدیگر می دانستند. با این حال، در دهه‌های اخیر، محققانی که روان‌شناسی هیجان را بررسی می‌کنند، به طور فزاینده‌ای به شناخت و عاطفه علاقه‌مند شده‌اند.

 بیشتر بخوانید: هوش هیجانی: چگونه احساسات را درک، ارزیابی، ابراز و کنترل می کنیم؟

چرا EQ برای موفقیت مهم است؟

روانشناسی هیجان و مفهوم هوش هیجانی با انتشار کتاب «هوش عاطفی: مهمتر از ضریب هوشی» اثر دانیل گولمن در سال 1995 مورد توجه قرار گرفت. گولمن استدلال می کند که هوش هیجانی پیش بینی کننده حیاتی موفقیت در زندگی است. او استدلال کرد که شایستگی‌های عاطفی نقش مهمی در محل کار دارند.

این مفهوم به سرعت توجه مدیران منابع انسانی و رهبران کسب و کار را به خود جلب کرد. محققان پیشنهاد کرده اند که هوش هیجانی بر نحوه تعامل کارکنان با همکاران خود، مدیریت استرس و هدایت تعارض تأثیر می گذارد. همچنین بر عملکرد کلی در کار تأثیر می گذارد. مطالعات دیگر هوش هیجانی را با رضایت شغلی مرتبط می دانند.

کارمندانی که نمرات بالاتری در معیارهای EQ دارند، آنها همچنین در معیارهای عملکرد بین فردی، توانایی های رهبری و مدیریت استرس نیز رتبه بالاتری کسب می کنند.

بیشتر بخوانید: چگونه استرس و اضطراب را حل کنیم؟

گولمن پیشنهاد کرد که اگرچه هوش سنتی با موفقیت رهبری مرتبط است، اما به تنهایی کافی نیست. افرادی که در کار موفق هستند فقط باهوش نیستند. آنها همچنین EQ بالایی دارند.

اما هوش هیجانی فقط مختص مدیران عامل و مدیران ارشد نیست. این در هر سطحی از حرفه یک فرد مهم است، از دانشجویانی که به دنبال کارآموزی هستند تا کارمندان باتجربه ای که امیدوارند نقش های رهبری را ایفا کنند. اگر می خواهید در محل کار موفق شوید و از نردبان شغلی بالا بروید، هوش هیجانی بسیار مهم است.

بیشتر بخوانید: 5 دلیل مهم برای اهمیت کارآموزی

چرا EQ در محل کار مهم است؟

چرا مهارت داشتن هوش هیجانی در محل کار این چنین ارزشمند است؟ در یک نظرسنجی از مدیران استخدام، تقریباً 75 درصد از پاسخ دهندگان پیشنهاد کردند که برای EQ یک کارمند بیشتر از IQ آنها ارزش قائل هستند.

هوش عاطفی به طور گسترده ای به عنوان یک مهارت ارزشمند شناخته شده است که به بهبود ارتباطات، مدیریت، حل مسئله و روابط در محیط کار کمک می کند. همچنین این مهارتی است که محققان معتقدند با آموزش و تمرین می توان آن را بهبود بخشید.

افراد با EQ بالا

• بهتر تصمیم می گیرند و مشکلات را حل می کنند.
• در شرایط بحرانی خونسرد هستند.
• تعارضات را حل می کنند.
• همدلی بیشتری دارند.
• به انتقادات سازنده گوش می دهند، تأمل می کنند و پاسخ می دهند.

افراد با EQ پایین

• نقش قربانی را بازی می کنند یا مسئولیت اشتباهات خود را نمی پذیرند.
• سبک های ارتباطی منفعل یا تهاجمی دارند.
• از کار تیمی خودداری می کنند. 
• بیش از حد از دیگران انتقاد می کنند یا نظرات دیگران را نادیده می گیرند.

چگونه از نظر عاطفی باهوش تر باشیم؟

اگرچه مهارت های عاطفی برای برخی افراد به طور طبیعی به وجود می آید، اما هر کسی می تواند توانایی خود را در درک و استدلال بهبود بخشد. این می تواند به ویژه در محل کار مفید باشد، جایی که روابط و تصمیمات تجاری اغلب بر اساس درک بین فردی، کار تیمی و ارتباطات است.

عواملی مانند تربیت و شخصیت نقش زیادی در رشد هوش هیجانی دارند، اما شما می توانید با تلاش و تمرین هوش هیجانی خود را بهبود ببخشید.

یک مطالعه در سال 2011 نشان داد که شرکت‌کنندگانی که در زمینه شایستگی‌های عاطفی کلیدی آموزش دیده‌اند، پیشرفت‌های پایداری در هوش هیجانی نشان دادند. آنها همچنین بهبودهایی را در رفاه جسمی و روانی، روابط اجتماعی بهتر و سطوح پایین کورتیزول (هورمون استرس) تجربه کردند.

بیشتر بخوانید: 10 تفاوت افراد با استرس کمتر و افرادی که استرس بیشتری دارن!

اگر علاقه مند به بهبود مهارت های هوش هیجانی خود برای بهره مندی از عملکرد محل کار خود هستید، برای بهبود مهارت های خود در پنج دسته هوش هیجانی گام بردارید: خودآگاهی، خودتنظیمی، مهارت های اجتماعی، همدلی و انگیزه.

خودآگاه تر شوید.

یکی از اولین قدم‌ها برای استفاده از مهارت‌های هوش هیجانی در محیط کار، تمرین شناخت احساسات خود است. خودآگاهی شامل آگاهی از جنبه های مختلف خود از جمله عواطف و احساسات است. یکی از مؤلفه های اساسی هوش هیجانی است. برای شناخت احساسات خود و درک علل آنها، ابتدا باید خودآگاه باشید.

به احساس خود توجه کنید. چگونه این احساسات بر نحوه پاسخگویی شما تأثیر می گذارد؟ آیا چیزهایی که احساس می کنید بر تصمیماتی که می گیرید یا نحوه تعامل شما با دیگران تاثیر دارد؟ همانطور که در مورد این سؤالات فکر می کنید، ممکن است متوجه شوید که نسبت به احساسات خود و نقشی که آنها در زندگی روزمره شما بازی می کنند بسیار بیشتر آگاه می شوید.
نقاط قوت و ضعف عاطفی را بررسی کنید. چقدر خوب با دیگران ارتباط برقرار می کنید؟ آیا خود را اغلب در حال تجربه بی حوصلگی، عصبانیت یا آزار می بینید؟ چه راه هایی وجود دارد که می توانید به طور موثر با این احساسات مقابله کنید؟ شناخت نقاط ضعف به شما این امکان را می دهد که به دنبال راه هایی برای مقابله با آنها باشید.
به یاد داشته باشید که احساسات زودگذر هستند. یک همکار ممکن است شما را عصبانی کند یا رئیستان ممکن است کاری خسته کننده را به شما بدهد تا انجامش دهید. قبل از اینکه واکنش نشان دهید، به یاد داشته باشید که این چیزها موقتی هستند. اتخاذ تصمیمات عجولانه بر اساس احساسات شدید می تواند برای اهداف بلندمدت و موفقیت شما مضر باشد.

بیشتر بخوانید: 7 گام برای تعیین اهداف هوشمندانه

خود تنظیمی را تمرین کنید.

گولمن خودتنظیمی را بخش مهمی از هوش هیجانی می داند. آگاهی از احساسات خود اولین قدم مهم است، اما همچنین باید بتوانید احساسات خود را مدیریت کنید.

افرادی که دارای خودتنظیمی خوبی هستند می توانند به خوبی با شرایط در حال تغییر سازگار شوند. آنها چیزها را در بطری نمی گذارند. آنها به جای واکنش تکانشی منتظر راه های مناسب برای ابراز احساسات خود هستند.

بیشتر بخوانید: سازگاری به عنوان یک خصوصیت شخصیتی

برای بهبود مهارت های خودتنظیمی در محل کار:

• تکنیک هایی برای رهایی از استرس محل کار پیدا کنید. داشتن سرگرمی های خارج از محل کار مکانی عالی برای شروع است. ورزش بدنی نیز راهی سالم برای رهایی از استرس است.
• آرامش خود را حفظ کن. این واقعیت را بپذیرید که نمی توانید همه چیز را کنترل کنید. به دنبال راه‌های مفیدی برای پاسخگویی باشید که آب بر آتش باشد.
• قبل از تصمیم گیری فکر کنید. احساسات می توانند در اوج هیجان بر شما غلبه کنند. اگر به خود فرصت دهید تا همه احتمالات را در نظر بگیرید، می توانید انتخابی آرام تر و منطقی تر داشته باشید.

بیشتر بخوانید: سرگرمی های مفید با 16 تا از بهترین های آنها که زندگیت رو بهتر میکنه!

بهبود مهارت های اجتماعی

تحقیقات روی روانشناسی هیجان نشان می دهد که افراد با EQ بالا مهارت های اجتماعی قوی نیز دارند. از آنجایی که آنها در تشخیص احساسات دیگران ماهر هستند، می توانند به موقعیت مناسب پاسخ دهند. مهارت‌های اجتماعی نیز در محل کار بسیار ارزشمند هستند، زیرا به ارتباطات بهتر و فرهنگ شرکت مثبت‌تر منجر می‌شوند.

کارمندان و رهبران با مهارت های اجتماعی عالی می توانند با همکاران ارتباط برقرار کنند و ایده های آنها را به طور موثر منتقل کنند. افراد با مهارت های اجتماعی خوب نه تنها بازیکنان تیمی عالی هستند، بلکه می توانند در صورت نیاز نقش های رهبری را نیز بر عهده بگیرند. برای تقویت مهارت های اجتماعی:

• به آنچه دیگران می گویند گوش دهید. این به معنای گوش دادن منفعلانه به صحبت دیگران نیست. گوش دادن فعال شامل نشان دادن توجه، پرسیدن سوال و ارائه بازخورد است. چه مدیر یا یک عضو تیم باشید، گوش دادن فعال می تواند نشان دهد که شما مشتاق پروژه های کاری هستید و مایل به همکاری با دیگران برای کمک به گروه در رسیدن به اهداف خود هستید.
• به ارتباطات غیرکلامی توجه کنید. سیگنال هایی که افراد از طریق زبان بدن خود ارسال می کنند، می توانند چیزهای زیادی را در مورد آنچه واقعا فکر می کنند، منتقل کنند.
• مهارت های متقاعدسازی خود را تقویت کنید. اینکه بتوانید در محل کار نفوذ داشته باشید و اعضای تیم و سرپرستان را متقاعد کنید که به ایده های شما گوش دهند، می تواند کمک زیادی به پیشرفت شغلی شما کند.
• از نمایش های اداری اجتناب کنید. تمام تلاش خود را بکنید تا از سیاست های کوچک اداری که گاه بر محل کار تسخیر می شود دوری کنید، اما توجه داشته باشید که درگیری ها همیشه قابل اجتناب نیستند. روی گوش دادن به حرف های دیگران تمرکز کنید و به دنبال راه هایی برای حل مشکلات و به حداقل رساندن تنش باشید.

همدل تر شوید.

افراد باهوش عاطفی به خوبی می توانند خود را جای دیگران را بگذارند و احساس او را درک کنند. همدلی چیزی فراتر از تشخیص احساس دیگران است. همچنین شامل نحوه واکنش شما به این احساسات می شود.

در محل کار، همدلی به شما امکان می دهد تا پویایی های مختلف بین همکاران و سرپرستان را درک کنید. همچنین به شما این امکان را می دهد که تشخیص دهید چه کسی قدرت را در دست دارد و چگونه بر رفتارها، احساسات و تعاملات ناشی از چنین روابطی تأثیر می گذارد.

چیزها را از دید طرف مقابل ببینید. گاهی اوقات می تواند چالش برانگیز باشد، به خصوص اگر احساس کنید که طرف مقابل اشتباه می کند. اما به جای اینکه اجازه دهید اختلافات به درگیری های بزرگ تبدیل شود، وقت خود را صرف نگاه کردن به موقعیت از دیدگاه دیگران کنید. این می تواند اولین قدم عالی برای یافتن حد وسط بین دو دیدگاه متضاد باشد.
به نحوه پاسخگویی خود به دیگران توجه کنید. آیا به آنها اجازه می دهید تا ایده های خود را به اشتراک بگذارند؟ آیا نظر آنها را تأیید می کنید، حتی اگر مخالف باشید؟ اینکه دیگران بدانند تلاش‌هایشان شایستگی دارد، اغلب به همه کمک می‌کند که تمایل بیشتری برای سازش داشته باشند.

بیشتر بخوانید: همدلی چیست؟

روی انگیزه خود کار کنید.

یکی دیگر از مؤلفه های کلیدی هوش هیجانی، انگیزه درونی است. افرادی که EQ قوی دارند تمایل بیشتری برای دستیابی به اهداف به خاطر خود دارند. آنها به جای اینکه به دنبال پاداش های بیرونی باشند، می خواهند کارهایی را انجام دهند، زیرا آنها را رضایت بخش می دانند و نسبت به کاری که انجام می دهند اشتیاق دارند.

پول، موقعیت و تحسین عالی هستند، اما افرادی که در محل کار بسیار موفق هستند، معمولا چیزی بیشتر از آن انگیزه دارند. آنها نسبت به کاری که انجام می دهند اشتیاق دارند. آنها نسبت به کار خود تعهد دارند، آنها عاشق چالش های جدید هستند و اشتیاق آنها می تواند مُسری به نظر برسد. آنها در مواجهه با موانع تسلیم نمی شوند و می توانند به دیگران الهام بخشند تا برای رسیدن به اهداف سخت تلاش کنند و پافشاری کنند.

روی آنچه در کار خود دوست دارید تمرکز کنید. احتمالاً چیزهایی در مورد شغل شما وجود دارد که دوست دارید و چیزهایی که از آنها متنفر هستید. سعی کنید روی جنبه هایی از شغل خود که از آنها لذت می برید تمرکز کنید، مانند احساس موفقیتی که هنگام تکمیل یک پروژه بزرگ به دست می آورید یا به مشتریان خود کمک کنید تا به سمت آنها پیشرفت کنند. گل های خودی آن اجزای کار خود را شناسایی کنید و از آنها الهام بگیرید.
سعی کنید نگرش مثبت خود را حفظ کنید. توجه کنید که چگونه افراد خوش بین در محل کار تمایل به الهام بخشیدن و ایجاد انگیزه در دیگران دارند. اتخاذ این نوع نگرش می تواند به شما کمک کند احساس مثبت تری نسبت به کار خود داشته باشید.

بیشتر بخوانید: 3 راه حفظ انگیزه در مسیر تلاش برای رسیدن به رویاهامون

یادداشتی از منوباز

هوش عاطفی نه تنها در بهتر زندگی کردن بلکه در موفقیت شما در محیط کار نیز نقش مهمی دارد. خوشبختانه، مقالات و دوره های زیادی در منوباز وجود دارد که به شما امکان می دهد EQ خود را بهبود بخشید و شایستگی های عاطفی بیشتری را برای بهبود عملکرد کاری و موفقیت شغلی خود پرورش دهید.

مقاله مرتبط: بهبود روابط خانوادگی با هوش هیجانی